Plastidler ve Özellikleri

Bitkisel hücrelerde bulunurlar, renklerine ve görevlerine göre 3 grupta incelenirler.

Kloroplastlar ve Özellikleri

Kloroplastların özellikleri şunlardır;

- Çift zarla çevrili organellerdir.

- Grana ve stroma olmak üzere iki kısımdan oluşmuşlardır. Grana; klorofilin bulunduğu ve ışıklı evrelerin gerçekleştiği özelleşmiş iç zardır. Granumların birleşmesiyle oluşmuştur. Stroma; kloroplastta fotosentezin karanlık evrelerinin gerçekleştiği iç sıvıdır.

- Kloroplastlar, içerdikleri klorofil sayesinde, ışık enerjisini kullanarak, CO2, H2O gibi inorganik maddelerden, glikoz gibi organik maddeler sentezlerler. Yan ürün olarak da atmosfere oksijen verirler. Kısaca görevleri fotosentezdir.

- Kendilerine özel DNA, RNA ve ribozom içerirler. Tıpkı mitokondriler gibi gerekli durumda kendilerini eşleyebilirler.

- Klorofil oluşumu için ışığa ihtiyaç olduğundan, bitkinin ışık gören bölümlerinde bulunur ve bitkiye yeşil renk verirler.

Kloroplast ve mitokondrilerin ortak özellikleri:
1. çift zarlıdırlar.
2. ATP sentezlerler.
3. ETS'leri vardır.
4. DNA, RNA ve ribizomları vardır.
5. Enerji dönüşümü yaparlar.
6. Kendilerini eşleyebilirler.
7. Prokaryotlarda bulunmazlar.

NOT: Kloroplast ve mitokondriler yapıca birbirlerine çok benzemelerine rağmen, görev olarak birbirlerine zıt çalışırlar.

Kromoplastlar ve Özellikleri

Kromoplastların özellikleri şunlardır;

- Bitkilerde sarı (ksantofil), kırımzı (likopen) ve turuncu (karoten) rengi veren plastitlerdir. Bitkinin kökünde, meyvesinde vs. bulunabilirler.

- Fotosentez yapamazlar, kendilerine gelen ışığı kloroplastlara yansıtırlar.

- Bitkilerde sarı, kırmızı ve turuncu dışındaki mor, eflatun gibi renkler veren antokyan pigmentleri hücrelerin kofullarında bulunur. Bu pigmentler koful özsuyunun pH'sına göre farklı renk verirler. Koful özsuyu asidik ise kırımzı, bazik ise mavi, nötr ise menekşe rengi oluşur.

Lökoplastlar ve Özellikleri

Lökoplastların özellikleri şunlardır;

- Renksiz plastidlerdir.

- Nişasta sentezlerler.

- Protein, yağ, nişasta depolarlar.

- Bitkinin kök, gövde içi, yaprak yumru ve tohum gibi organlarında bulunurlar.

Dikkat !
Plastitler birbirlerine dönüşebilirler. Örneğin lökoplastlar ışık karşısında kloroplastlara dönüşürler.